МЕН - ASPAN!

UyatEmes – бұл қазақстандық жасөспірімдер мен олардың ата-аналарына арналған ағартушылық сайт. Біз жастарға қарым-қатынас, жыныстық және репродуктивті денсаулық мәселелерінде барынша сауатты болуға көмектескіміз келеді.

ЮНЕСКО БҰҰ-ның білім, ғылым және мәдениет мәселелері жөніндегі мамандандырылған мекемесі болып табылады және осы салаларда халықаралық ынтымақтастық арқылы бейбітшілік орнатуға ұмтылады. Соның ішінде, ЮНЕСКО ең заманауи ақпараттық технологияларды пайдалана отырып, денсаулық саласындағы сапалы білім беру бағдарламаларын әзірлеуді, енгізуді және кеңейтуді қолдайды. ЮНЕСКО-дағы әріптестеріміз бұл жастарға өмір бойы салауатты өмір салтын сақтау үшін қажетті білім, дағды алуға және мақсаттар қалыптастыруға көмектеседі деп сенеді.

Осыған байланысты, ЮНЕСКО денсаулық пен өзара қарым-қатынас саласында мектептегі және бейресми білім беруді (соның ішінде АИТВ, ЖЖБИ және зорлық-зомбылықтың алдын алу) барынша интерактивті, қолжетімді және нәтижелі ету үшін түрлі мультимедиялық ресурстарды (бейнесабақтар, деректі фильмдер, танымдық анимациялық роликтер, мобильді қосымшалар және т.б.) жасауға көмектеседі.

ЮНЕСКО-ның осы бағыттағы жұмысы туралы толығырақ мына жерден оқи аласың.

Aspan енді ғана үлкен өмірге аяқ аттап басып жатқандарға сұрақтарының жауабын табуға ғана емес, қарым-қатынас пен денсаулық туралы көбірек білгісі келетін ересектерге де көмектеседі деп үміттенеміз.

Жасөспірім жасындағы пайдаланушылар осы кезеңдегі өзгерістер туралы, алғашқы қарым-қатынас, оның ішінде жыныстық қатынас туралы сұрақтарға жауап ала алады. Ата-анамен жеке тақырыптарға тиімді қарым-қатынас орнатып, жанжалдардан аулақ болу жолдары туралы сөйлесе алады. Өзінің құқықтары мен жауапкершілігі туралы көбірек біліп, қиын жағдайда көмекке жүгіне алатын жерлерді анықтай алады.

Ересек пайдаланушылар жыныстық және репродуктивті денсаулық пен психологиялық әл-ауқатқа деген көзқарастарын өзгерте алады, қарым-қатынастағы проблемалар мен отбасын жоспарлау туралы сұрақтар қоя алады.

Бірқатар халықаралық ұйымдар, соның ішінде ЮНЕСКО денсаулық пен әл-ауқат саласындағы білім берудің кешенді тәсілін тиімді деп санайды. Мұндай тәсіл жыныстық және репродуктивті денсаулыққа тікелей байланысы бар тақырыптарды (анатомия, контрацепция), сондай-ақ қарым-қатынас этикасы және олардың эмоционалды жағы (келісім, зорлық-зомбылық, шешім қабылдау) туралы мәселелерді қамтиды. Қауіп-қатерлер туралы хабардар болу, өзінің және басқа адамдардың денсаулығына деген көзқарас, серіктестер арасындағы сенім, өзін-өзі бағалау, жауапкершілікті алуға дайын болу, келісім мен келіспеушілік – осының барлығы бір-бірімен тығыз байланысты және шешім қабылдауға кешенді әсер етеді.

Осылайша әр тақырып бойынша толық қамтылған ақпараты болмаса да, Aspan өмірдің осы аспектілері арасындағы үнемі айқын бола бермейтін байланыстарды анықтап, сол арқылы пайдаланушыны оның мәселесін шешуге немесе сұрақтың жауабына жақындата алады.

Көптеген жылдар бойы жасалған зерттеулерге сәйкес, денсаулық саласындағы білім адамдарға ересек өмірге дайын болуға және эмоциялар мен сезімдерді жақсы түсініп, алған білімдердің, құндылықтардың, өзіне деген сенімділіктің арқасында берік және мағыналы қарым-қатынас орнатуға көмектеседі.

Aspan-мен сөйлесуге арналған негізгі тақырыптар: денсаулық, қарым-қатынас, психология, секс, отбасы және физиология, сонымен қатар бірнеше компоненттер негізінде осы тақырыптардағы сұрақтардың жеке мағыналық блоктары таңдалып, топтастырылды.

Біріншіден, бұл ЮНЕСКО мен БҰҰ-ның басқа да агенттіктерінің әдістемелік материалдарынан алынған зерттеулер мен ұсыныстар. Екіншіден, бұл жасөспірімдер мен жастарға арналған қолданыстағы ресурстарды, ондағы қойылатын сұрақтардың саны мен тақырыптарын талдау нәтижесі. Үшіншіден, бұл жастармен жұмыс істейтін ЮНЕСКО желісі сарапшыларының тәжірибесі. Төртіншіден, бұл жоба төңірегінде пайда болған белсенді еріктілер қауымдастығының кеңестері.

Тақырыптардың таңдалуына жергілікті ерекшеліктер де әсер етті, мысалы, Қазақстан мен жалпы Орталық Азияда сырқаттанудың жоғары көрсеткіштері аясында АИТВ инфекциясы тақырыбын баяндау. Кейбір маңызды тақырыптар, керісінше, ресми шектеулерге байланысты әлі толық ашылған жоқ.

Қазір Aspan-мен Telegram-да сөйлесуге болады. Ол үшін "Сәлем" деп жазсаң жеткілікті. Сендердің хат алмасу фактісілерің қоғамдық кеңістікте ешқандай жолмен көрінбейді. Егер саған Aspan жұмыс істейтін тақырыптар бойынша қосымша материалдар, тестілер, сауалнамалар, сондай-ақ жаңартулар туралы жаңалықтар қызықты болса - UyatEmes парақшасына жазылып, бізбен бірге болуға кеңес береміз!

Сұрақтарға жауаптарды редакция тобы дәрігерлер және психолог мамандармен бірлесе отырып жазады. Жауаптар базасын құру кезінде ЮНЕСКО, ДДҰ және БҰҰ-ның басқа да агенттіктерінің жыныстық денсаулық және психологиялық саулық мәселелері бойынша зерттеу материалдары, жастарға жақын ғылыми-көпшілік және ағартушылық ресурстар, сарапшылардың жарияланымдары пайдаланылады.

Сонымен қатар Aspan-ды жасауға БҰҰ-ның халық қоныстануы саласындағы қоры (ЮНФПА) жанындағы Y-PEER Kazakhstan волонтерлік желі белсенділерінің қоғамдастығы қатысады.

Иә, Aspan білім базасы топта жиі қойылатын сұрақтар, пайдаланушылардың ботпен диалогтарын талдау және біздің сарапшыларымыздың ұсыныстары негізінде үнемі жаңа жауаптармен толықтырылатын болады.

Әрбір жаңа жауап ақпарат көзін тексеруден, сарапшылардың растауынан өтуі керек, бұл біраз уақытты алады. Сондықтан жаңартулар күнделікті емес, бірақ тұрақты болады.

Ағымдағы материалдар да жаңа деректер негізінде жаңарып отырады.

Aspan - анықтамалық емес, жасанды интеллект. Ол бала сияқты оқып үйренеді. Дәрігерлер мен психологтар оны сұрақтар мен тиісті тақырыптармен таныстырады. Осылайша ол бір тақырыптан кейін екінші тақырыпты игеріп отырады. Aspan үшін ең қиын нәрсе - батырманы басу арқылы емес, пайдаланушы өзі жазған сұрақты түсіну. Сұрақтарға бірден жауап бере алмаса да, Aspan бала сияқты, біртіндеп алғаш рет кездесетін сұрақ тұжырымдарын игеріп, өңдейді. Aspan білімін жетілдіру үшін осындай диалогтарды сақтайды, бірақ алдымен ол пайдаланушының аты мен ID идентификаторын диалогтан толығымен бөліп, оларды анонимді етеді. Осылайша бот өзінің сұхбаттасушылары туралы ақпаратты өз әзірлеушілерінен де жасырады.

Нейрондық желілерді пайдалану - білім берудегі мықты трендтердің бірі. Бұл денсаулық пен әл-ауқат саласындағы білім беруге де қатысты. Осы тақырыптар бойынша бот-консультанттарды құру эксперименттері шамамен 10 жыл бойы жүргізіліп келеді.

Әртүрлі жағдайларда адамдар мұндай сұрақтарға әрқалай қарайды: біреулерге олар орынсыз, аңғал немесе біртүрлі болып көрінуі мүмкін, ал біреулер оларды қоюға ұялады. Әркімнің жақын адамымен сөйлесуге немесе сапалы психологиялық қолдау қызметіне жүгінуге мүмкіндігі бола бермейді. Бәлкім, мұндай жағдайда ботпен хат алмасу ыңғайлы әрі қауіпсіз шешім болуы мүмкін.

Aspan бір уақытта жүздеген диалог жүргізе алады әрі ол бір нәрсені жүзінші немесе мыңыншы рет қайталаудан шаршамайды. Aspan ешқашан сөйлесуден бас тартпайды және сендердің әңгімелеріңді ешкімге айтып бермейді. Әрине, бот тірі маманның орнын баса алмайды, бірақ ол көптеген маңызды және толғандырған сұрақтарға жауап бере алады.

Әрине! Бізге әрқашан белсенді еріктілер мен сарапшылар қажет. Егер сен көмектескің келсе - "Пікір қалдыру" батырмасын басып "Көмектескім келеді!" тақырыбымен бізге әлеуметтік желіде немесе сайтқа жаз!